Czy członek zarządu, aby nie odpowiadać własnym majątkiem za zobowiązania spółki z o.o., musi podjąć konkretne działania, np. złożyć we właściwym czasie wniosek o ogłoszenie jej upadłości lub wystąpić o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego?

W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością członek zarządu ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za jej zobowiązania całym swoim majątkiem solidarnie z innymi członkami zarządu. Podstawę odpowiedzialności cywilnoprawnej wobec osób trzecich za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi dyspozycja art. 299 K.s.h. Zgodnie z nią, w przypadku bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce, członkowie zarządu (a także likwidatorzy) odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członkowie zarządu odpowiadają na podstawie art. 299 K.s.h., niezależnie od swojej winy i przyczynienia się do szkody po stronie wierzycieli.

Członek zarządu może jednak uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w kilku przypadkach. Po pierwsze, ma to miejsce w sytuacji, gdy we właściwym czasie członek zarządu złożył wniosek o ogłoszenie upadłości lub zostało wszczęte postępowanie układowe. Właściwym czasem jest złożenie wniosku w terminie dwóch tygodni od chwili powstania podstawy do ogłoszenia upadłości, czyli zaistnienia niewypłacalności po stronie spółki. Kolejna możliwość — gdy wykaże brak swojej winy za niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości albo niewszczęcie postępowania układowego. Z brakiem winy danego członka zarządu będziemy mieli do czynienia w szczególności w przypadku, gdy choroba albo nieobecność (np. urlop macierzyński) uniemożliwiała mu złożenie tego wniosku. Powody mogą być różne, jednakże brak znajomości finansów spółki nie jest powodem do niezgłoszenia wniosku. Również wewnętrzny podział obowiązków i scedowanie odpowiedzialności za gospodarkę finansową spółki na jednego członka zarządu nie uwalnia od odpowiedzialności pozostałych członków.

Ostatnią sytuacja, w której członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności, jest wykazanie, że mimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości i niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. W doktrynie wskazuje się,że ze szkodą powstałą w wyniku niezłożenia wniosku o upadłość mamy do czynienia, gdy w/w zgłoszenie spowodowałoby, że wierzyciel zostałby zaspokojony w wysokości wyższej, niż nastąpiło to wskutek zaniechania tego zgłoszenia. W takim przypadku istotne znaczenie ma przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości.

Ciężar udowodnienia, że nastąpiła aktualizacja którejś z przesłanek wyłączających odpowiedzialność i obciąża członka zarządu, wobec którego kierowane jest roszczenie. Zatem to członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musi wykazać się jak najwyższą zapobiegliwością w celu udowodnienia jednej z wyżej wskazanych przesłanek, a tym samym zwolnienia się od odpowiedzialności. Należy pamiętać, że nie jest to łatwe zadanie.